CODE 95 – U ZAL GECONTROLEERD WORDEN

Het principe van de Code 95 is op zich gekend: bestuurders die professioneel vervoer van goederen of personen over de weg doen met voertuigen van de groep C of D moeten naast het slagen in het examen na de scholing voor het behalen van een rijbewijs tevens houder zijn van een getuigschrift van vakbekwaamheid en van een medische schifting (let wel: er bestaan tal van uitzonderingen, zoals voor voertuigen met een maximale snelheid van 45km/u, of puur privé-gebruik van dergelijke voertuigen).

Deze vereiste is het resultaat van een Europese richtlijn uit 2003 (en het Belgisch Koninklijk Besluit van 4 mei 2007), waar op zich het gros van de chauffeurs gedurende lange tijd niet mee in aanraking is gekomen.
Immers, buschauffeurs die hun rijbewijs reeds hadden voor 10 september 2008, dan wel vrachtwagenchauffeurs die hun rijbewijs reeds hadden voor 10 september 2009 waren vrijgesteld van het behalen van een bewijs van vakbekwaamheid. De volledige groep gevestigde chauffeurs diende zich aldus niet meteen zorgen te maken over de Code 95.

Het verhaal stopt evenwel niet met dit bewijs van vakbekwaamheid.
De Code 95 voorziet tevens dat de chauffeurs zich dienen bij te scholen, en daar schuilt het addertje.
De groep ‘oudere’ chauffeurs genoten een verlengde termijn van 7 jaar (in plaats van de gebruikelijke 5 jaar) om de verplichte 35 uren bijscholing te volgen.
Voor de buschauffeurs verviel deze termijn op 10 september 2015. De vrachtwagenchauffeurs worden allen geacht aan deze voorwaarde voldaan te hebben op 10 september 2016.

De controle of een chauffeur aan de voorwaarde heeft voldaan is relatief eenvoudig: een chauffeur die de Code 95 heeft behaald, zal dit in principe op diens rijbewijs hebben staan, samen met de vervaldatum van deze Code 95. Bij elke controle door de bevoegde diensten kan aldus zeer vlot nagekeken worden of de chauffeur wel aan de vereisten voldoet.

De sanctie is overigens niet min. Wanneer een chauffeur niet over een geldige Code 95 beschikt, dan wordt deze geacht geen rijbewijs te hebben voor diens voertuig (bus, vrachtwagen, etc.).
Dit brengt met zich mee dat er een boete kan worden uitgesproken van 200 tot 2.000 euro (na toepassing van de opdeciemen komt dit neer op 1.200 tot 12.000 euro). Daarnaast beschikt de rechter over de mogelijkheid om een rijverbod op te leggen van 8 dagen tot 5 jaar (en eventueel langer).

Dit betreft dan uiteraard louter de situatie in België. Aangezien het een Europese richtlijn betreft, dient een transporteur – die doorgaans ook internationaal actief is – er rekening mee te houden dat ook de buitenlandse politionele diensten een controle op de Code 95 kunnen uitvoeren, en dat men ook in het buitenland kan worden gesanctioneerd wegens de niet-naleving ervan.

U moet er evenwel tevens rekening mee houden dat in het geval dat een chauffeur zonder rijbewijs op de baan is, dit meteen een situatie uitmaakt waarbij een verzekeraar verhaal op de verzekerde kan uitoefenen. Hoewel de verzekeraar enige schade zal uitbetalen, zal deze achteraf komen aankloppen bij de chauffeur, of enige burgerrechtelijk aansprakelijke partij, om de uitbetaalde sommen terug te vorderen.

Teneinde niet voor verrassingen te komen te staan, én om discussies tussen transportonderneming en chauffeur (en diens vakbond) te vermijden, is het dan ook aangewezen om voldoende aandacht te besteden aan de opvolging van de Code 95.
Gelet op de omvang van de vereiste bijscholing − hoewel dit gespreid kan worden over meerdere jaren − is het immers niet evident om alles op zeer korte termijn in orde te brengen.
Voor de grootste groep chauffeurs komt het volgende scharniermoment er echter pas in 2021 aan.